Aspekty prawne związane z edukacją domową

Zastanawiasz się nad przejściem na edukację domową, ale przerażają Cię formalności? Nie martw się, opowiemy Ci, jak nauczanie domowe wygląda pod kątem formalnym oraz jakie kroki trzeba podjąć i jakie dokumenty przygotować, by przejść na ten tryb nauki.

Formalności krok po kroku

Spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą, czyli tzw. edukacja domowa jest legalną formą edukacji, którą reguluje art. 37 w Prawie Oświatowym.

Art. 37. 1. Na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą.

Artykuł ten zawiera prawa i obowiązki zarówno szkoły, jak i rodziców. Zgodnie z tym zapisem rodzic ma prawo ubiegać się o zgodę na edukację domową w dowolnej szkole na terenie województwa zamieszkania. Po otrzymaniu dokumentów aplikacyjnych dyrektor szkoły ma do 30 dni na wydanie decyzji (odpowiednio na rok lub na dany etap kształcenia). W przypadku uzyskania zgody na ED odpowiedzialność za proces nauczania dziecka w miejsce szkoły biorą na siebie rodzice lub prawni opiekunowie, którzy mogą prowadzić zindywidualizowany program nauczania. Po zmianie szkoły należy uzyskać ponownie zgodę na edukację domową.

Przejście na edukację domową – najważniejsze kroki

Jakie kroki trzeba zrobić, aby przejść na edukację domową?

• Wybór szkoły w województwie zamieszkania ucznia.
• Przygotowanie dokumentów aplikacyjnych:
  • Wniosek o przyjęcie dziecka do szkoły (jeśli dziecko aplikuje do innej szkoły niż ta do której aktualnie uczęszcza)
  • Wniosek o zezwolenie na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą.
  • Oświadczenie o zapewnieniu warunków umożliwiających realizację podstawy programowej
  • Zobowiązanie rodziców do przystępowania dziecka do egzaminów klasyfikacyjnych

Po otrzymaniu pozytywnej decyzji można się cieszyć swobodną nauką!

Szkoła przyjazna edukacji domowej

Ważne jest, by znaleźć placówkę oświatową, która jest przyjazna edukacji domowej i ma doświadczenie z tym związane. Mimo że rodzice i uczeń nie muszą się kontaktować ze szkołą w trakcie roku szkolnego, to jej wybór ma duże znaczenie ze względu na egzaminy klasyfikacyjne. Znajomość praw i obowiązków, tego z jakich przedmiotów nie przeprowadza się egzaminów, odpowiednie przygotowanie i skupienie na wiedzy, a nie niewiedzy dziecka są jednymi z głównych wyznaczników szkoły przyjaznej edukacji domowej.

Zanim wniosek o zezwolenie na edukację domową zostanie złożony można się skontaktować z dyrektorem lub koordynatorem ds. edukacji domowej (jeśli szkoła posiada takiego) w celu sprawdzenia, jak wygląda nauka w tym trybie, z jakich aktywności i zajęć dodatkowych może korzystać uczeń.

Art. 37. 7. Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą, a także rodzic takiego ucznia, może korzystać ze wsparcia szkoły, której dyrektor wydał zezwolenie, o którym mowa w ust. 1.

Jakie są prawa ucznia w edukacji domowej?

• prawo uczestniczenia w szkole w zajęciach, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 2, 3 i 5–7:
  • dodatkowe zajęcia edukacyjne, do których zalicza się: zajęcia z języka obcego nowożytnego innego niż język obcy nowożytny nauczany w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęcia, dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć został włączony do szkolnego zestawu programów nauczania;
  • zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych;
  • zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  • zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności;
  • zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego”. (Prawo Oświatowe Art. 109 ust.1 pkt 2)
• uczeń musi mieć zapewniony dostęp do:
  • podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, oraz
  • pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły – w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły;
  • udział w konsultacjach umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w ust.

Co warto wiedzieć na początek?

Rozpoczynając edukację domową należy zapoznać się z podstawą programową, co leży w obowiązku rodzica, i zaplanować działania i zadania na najbliższe miesiące. Wspólnie z dyrektorem szkoły należy ustalić zakres materiału jaki będzie obowiązywał na egzaminie klasyfikacyjnym. Najlepiej wydrukować zagadnienia, zaznaczyć co dziecko już umie, by ułatwić sobie planowanie. Często okazuje się, że obowiązkowego materiału do przyswojenia przez dziecko jest niewiele (zwłaszcza w młodszych klasach szkoły podstawowej), jeśli weźmiemy pod uwagę że ma na to cały rok.

W każdej chwili można skontaktować się ze szkołą i przedstawić jej trudności, aby wspólnie znaleźć rozwiązanie. Natomiast przed egzaminem uczeń ma prawo do konsultacji z nauczycielem przedmiotowym.

Potrzebujesz pomocy z przejściem na edukację domową? Skontaktuj się z nami, a nasi specjaliści opiszą cały problem i wytłumaczą, krok po kroku, co trzeba zrobić, aby rozpocząć nowy rozdział edukacyjnej przygody dziecka! 

Bibliografia:

Adam Balicki, Prawo oświatowe, Wydanie 2, 2015,

wróć