Dysortografia to jedno z najczęściej występujących zaburzeń związanych z trudnościami w nauce pisania. Wczesne rozpoznanie i odpowiednia pomoc są kluczowe, aby dziecko mogło rozwijać swoje umiejętności bez nadmiernego stresu. W artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest dysortografia, jak ją rozpoznać oraz jak wspierać dziecko.

Dysortografia – co to jest?

Dysortografia to rodzaj specyficznych trudności w uczeniu się, który polega na nieprawidłowym zapisywaniu słów. Dziecko – nawet jeśli zna zasady ortografii – często popełnia błędy w zapisie. Zwykle zapisuje wyrazy fonetycznie, czyli tak jak je słyszy. Nie jest w stanie odróżnić, czy zapisywany przez niego wyraz jest zgodny z zasadami ortografii, czy też nie. Dysortografii mogą też towarzyszyć inne trudności, np. dysleksja (problemy z nauką czytania) czy dysgrafia (nieczytelne pismo).

Na czym polega dysortografia? Objawy

Dysortografia objawia się przede wszystkim trudnościami w zapamiętywaniu i stosowaniu zasad ortograficznych, niezależnie od poziomu ich znajomości. Dzieci dotknięte tym zaburzeniem często popełniają błędy ortograficzne, nawet w prostych słowach i w sytuacjach, gdzie reguły wydają się oczywiste.

Najbardziej charakterystyczne objawy dysortografii to:

• mylenie liter o podobnym brzmieniu (np. „b” i „d”, „p” i „g”),
• opuszczanie, dodawanie lub przestawianie liter w wyrazach,
• trudności z pisaniem słów zawierających dwuznaki (np. “sz”, “rz”),
• rozpoczynanie zdań małą literą,
• pomijanie znaków diakrytycznych (np. ogonka w “ę”),
• pisanie łącznie wyrazów, które pisze się rozłącznie (np. “niemam” zamiast “nie mam”).

Dzieci z dysortografią muszą włożyć nieproporcjonalnie duży wysiłek w naukę poprawnego pisania w porównaniu do rówieśników. Często powtarzają te same błędy mimo ich wielokrotnego poprawiania. W młodszym wieku szkolnym mogą pojawić się kłopoty z nauką alfabetu, a u starszych uczniów – trudności w opanowaniu języków obcych.

Jak wspierać dziecko z dysortografią?

Jeśli rodzic zauważa u dziecka uporczywe błędy ortograficzne, problemy z pisaniem lub trudności w nauce zasad ortograficznych, mimo regularnych ćwiczeń, należy udać się na konsultację do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Diagnoza przeprowadzana jest na wniosek rodzica. Po zdiagnozowaniu dysortografii dziecko może otrzymać opinię, która pozwala na dostosowanie wymagań edukacyjnych w szkole.

Proces diagnostyczny składa się zwykle z dwóch etapów:

1. Ocena ryzyka dysleksji – przeprowadzana w klasie I-III,
2. Rozpoznanie dysleksji rozwojowej, w tym dysortografii – przeprowadzane w klasach IV-VIII.

Jeżeli wcześniej problem dziecka nie zostanie zauważony, dysortografia może zostać zdiagnozowana także na późniejszych etapach edukacji. Jest to jednak trudniejsze i często bywa mylone z nabytymi problemami w uczeniu się spowodowanymi np. niską motywacją, czy lękiem społecznym.

Wsparcie ucznia z dysortografią obejmuje zarówno pracę z nauczycielami i specjalistami, jak i działania w domu. W szkole dziecko może korzystać z zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, które pomagają w rozwijaniu zaburzonych funkcji wzrokowo-przestrzennych i słuchowo-językowych. W domu warto regularnie korzystać z takich metod jak gry edukacyjne, zabawy ortograficzne, trening pisania czy wspólne czytanie. Kluczowe jest także stworzenie atmosfery akceptacji i cierpliwości, aby dziecko nie czuło presji związanej z błędami. 

Dziecko z dysortografią w edukacji domowej

Różnego rodzaju trudności w uczeniu się, takie jak dysortografia, mogą skutecznie zniechęcić ucznia do nauki w szkole. W takiej sytuacji dobrą alternatywą może okazać się edukacja domowa, która pozwala na indywidualne podejście do potrzeb dziecka. W przeciwieństwie do szkoły stacjonarnej nie ma tutaj z góry narzuconego planu lekcji, dzięki czemu uczeń może zdobywać wiedzę w swoim tempie. Ma możliwość skupienia się na obszarach, które sprawiają mu największe trudności, bez presji oceniania czy porównywania z rówieśnikami.

Rodzice mogą wprowadzać różnorodne metody pracy, które wspierają rozwój umiejętności ortograficznych. Nauka może odbywać się w formie zabawy, co zmniejsza stres i poprawia motywację. Edukacja domowa pozwala także na częstsze wprowadzanie przerw i organizowanie nauki w rytmie najbardziej sprzyjającym uczniowi.

Jeżeli chcesz zapewnić swojemu dziecku naukę dostosowaną do jego potrzeb, weź udział w rekrutacji do Centrum Nauczania Domowego. Nasi uczniowie otrzymują bezpłatny dostęp do najlepszej i największej platformy edukacyjnej, która zawiera materiały zgodne z podstawą programową. Lekcje są angażujące za sprawą interaktywnych ćwiczeń czy nagrań audio i wideo. Na platformie odbywają się także zajęcia z nauczycielami oraz spotkania integracyjne z rówieśnikami. Wypełnij formularz i dowiedz się więcej o nauce z Domowymi!

Bibliografia:

• Dysortografia – Jak wspierać dziecko?, <https://cbt.pl/poradnie/dysortografia-jak-wspierac-dziecko/> [dostęp: 23.12.2024]
• Jasińska M., 2023, Dysortografia – jak wspierać dziecko, <https://portal.librus.pl/artykuly/dysortografia-jak-wspierac-dziecko> [dostęp: 23.12.2024]