Nauka czytania to dla wielu rodziców spore wyzwanie – szczególnie w edukacji domowej, w której to właśnie rodzice sprawują pieczę nad edukacją dziecka. Nie ma jednak powodów do obaw. Z odpowiednim podejściem i cierpliwością pomożesz dziecku wejść w świat literek. Przedstawiamy najbardziej znane metody czytania, które mogą ułatwić ten proces.

Jak nauczyć dziecko czytać w domu?

Nauka czytania w edukacji domowej może być przyjemnym i satysfakcjonującym doświadczeniem zarówno dla dziecka, jak i dla rodzica. Najważniejsze jest dostosowanie metody czytania do indywidualnych potrzeb i tempa rozwoju dziecka oraz zachowanie pozytywnego nastawienia. Warto pamiętać, że nauka czytania to proces, który wymaga cierpliwości i konsekwencji.

Do wyboru masz różnorodne metody czytania. Do najpopularniejszych z nich można zaliczyć:

• metodę sylabową
• metodę globalną
• metodę Cudowne Dziecko
• odmienną metodę nauki czytania

Metoda sylabowa (symultaniczno-sekwencyjna)

Metoda sylabowa, zwana również symultaniczno-sekwencyjną lub krakowską, została opracowana w Polsce przez prof. Jagodę Cieszyńską. Jest to skuteczna metoda zarówno dla dzieci rozwijających się prawidłowo, jak i dla dzieci z trudnościami w nauce, np. dysleksją. Metoda opiera się na pracy mózgu. Najpierw wykorzystywane są procesy symultaniczne (globalne) – dziecko rozpoznaje całe sylaby. Następnie wprowadza się procesy sekwencyjne (analiza dźwięków w słowie).

W tej metodzie wyróżnia się 5 etapów nauki czytania:

1. Od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej – dziecko rozpoczyna naukę od samogłosek ustnych, takich jak a, o, e, i, u, y. Gdy je opanuje, może przejść do łączenia je ze sobą w tzw. sylaby otwarte, np. eu, io, a następnie do łączenia ze spółgłoskami, np. ma, to.
2. Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów – dziecko zaczyna poznawać nowe spółgłoski oraz łączyć sylaby w proste słowa, np. tata, mapa.
3. Czytanie sylab zamkniętych – dziecko uczy się takich sylab jak ab, op, a także ćwiczy tworzenie abstrakcyjnych wyrazów, które uniemożliwiają zgadywanie, np. tal, mitube.
4. Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych – na tym etapie dziecko uczy się dwuznaków i spółgłoski ł oraz nadal poznaje nowe wyrazy.
5. Samodzielne czytanie tekstów – ostatni etap polega głównie na czytanie tekstów i dalszym ćwiczeniu sylab.

Ćwiczenia na każdym z tych pięciu etapów są realizowane w sekwencji: powtarzanie – rozumienie – nazywanie.

Metoda globalna

Metoda globalna, zwana też metodą Domana, jest wykorzystywana do nauki czytania dla dzieci od 0 do 6 lat. W tej metodzie dziecko uczy się rozpoznawać całe wyrazy jako obrazy graficzne, zamiast analizować je na poziomie liter lub sylab. Na przykład, zamiast głoskować słowo „kot”, dziecko uczy się rozpoznawać je jako jeden symbol.

W metodzie Domana rodzic pokazuje dziecku jeden zestaw kart z napisami 3 razy dziennie w minimum 30-minutowych odstępach. Zestaw zawiera 5 tabliczek i każdego dnia jest modyfikowany. Na początku pokazujemy dziecku proste rzeczowniki, jakie może znaleźć w swoim otoczeniu. Ważne jest, by jak najkrócej pokazywać karty, przy okazji wymawiając wyraźnie słowa.

Czytanie globalne sprawia, że nauka przebiega intuicyjnie i bez frustracji związanej z literowaniem. Dziecko uczy się we własnym tempie i w przyjaznej atmosferze.

Metoda Cudowne Dziecko

Metoda Cudowne Dziecko opracowana przez dr Anetę Czerską to innowacyjne podejście do nauki czytania, które kładzie nacisk na rozwój intelektualny dziecka już od najwcześniejszych lat. Metoda ta jest zaliczana do metod globalnych, jednak w odróżnieniu od metody Domana dziecko nie uczy się wyrazów na pamięć przez wielokrotne powtarzanie, a samodzielnie odszyfrowuje kody z liter. W ten sposób dziecko samo dochodzi do tego, która litera odpowiada za który dźwięk, co pozwala na naukę czytania w sposób naturalny.

Odimienna metoda nauki czytania

Dr Irena Majchrzak zaproponowała zupełnie inne podejście do nauki czytania. Opracowana przez nią Metoda Odimienna opiera się na założeniach filozofii Marii Montessori. Kluczowe w jej zastosowaniu jest indywidualne podejście do dziecka, które na początku swojej nauki poznaje znaczenie słowa, jakim jest jego własne imię. Następnie nazywa słowem pisanym wszystko, co je otacza.

Dzięki tej metodzie dziecko od początku poznaje wyrazy w kontekście i uczy się ich znaczenia poprzez zabawę oraz codzienne sytuacje. Poza tym uświadamia sobie, że napisane słowo jest szyfrem – wie, że składa się ono nie tylko z liter, ale również ma swoje brzmienie i znaczenie. W ten sposób można rozbudzić w dziecku ciekawość świata i naturalną chęć do czytania.

Jaka metoda czytania będzie najlepsza?

Każde dziecko jest inne, dlatego wybór metody nauki czytania powinien zależeć od jego indywidualnych potrzeb oraz tempa rozwoju. W edukacji domowej masz możliwość elastycznego podejścia do nauki i wyboru techniki, która najlepiej sprawdzi się w przypadku Twojego dziecka. W domowym środowisku nauka czytania może być dostosowana do zainteresowań małego ucznia, co sprzyja jego rozwojowi i buduje pozytywną relację z nauką.

Jeśli rozważasz edukację domową, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia. W Centrum Nauczania Domowego współpracujemy z ponad 100 szkołami w całej Polsce, więc bez problemu wybierzesz tę, która spełni Twoje oczekiwania. Pomożemy w formalnościach, a gdy proces rekrutacji przebiegnie pomyślnie – damy Twojemu dziecku dostęp do najlepszej i największej platformy edukacyjnej. Znajdują się na niej interaktywne ćwiczenia, gry oraz nagrania audio i wideo, a także odbywają się regularne zajęcia z nauczycielami czy spotkania z rówieśnikami.

Rekrutacja trwa – daj swojemu dziecku szansę na naukę dopasowaną do jego potrzeb!

• Jak nauczyć dziecko czytać? Etapy nauki czytania, <https://czytamsobie.pl/jak-nauczyc-dziecko-czytac> [dostęp: 10.12.2024]
• Kostrzyńska W., 2019, Odimienna Nauka Czytania dr Ireny Majchrzak, <https://calapolskaczytadzieciom.pl/dla-edukatorow/czytanie-dzieciom/odimienna-nauka-czytania/>
• Gąsior M., Metoda globalna (Domana) a metoda sylabowa (metoda krakowska) – czym się różnią i którą wybrać? <https://akademiadomam.pl/metoda-globalna-domana-a-metoda-sylabowa-metoda-krakowska-czym-sie-roznia-i-ktora-wybrac/> [dostęp: 10.12.2024]