Spis treści
- 1 Czy istnieją jakieś regulacje prawne dotyczące edukacji domowej w Polsce?
- 2 Czy świadectwo szkolne otrzymane w edukacji domowej jest tak samo ważne jak po ukończeniu szkoły stacjonarnej?
- 3 Czy dziecko po edukacji domowej może przystąpić do państwowych egzaminów?
- 4 Czy egzaminy on-line, o których dużo się ostatnio mówi są legalne?
- 5 Czy dzieci w starszym wieku (do 18 roku życia) również mogą uczyć się w edukacji domowej?
Edukacja to ogromna odpowiedzialność. Wybierając dla swoich dzieci naukę w szkole stacjonarnej, rodzice zwykle nie zastanawiają się nad związanymi z nią regulacjami prawnymi. Inaczej jest w przypadku edukacji domowej- przy tym wyborze rodzice mają świadomość, że przejmują pieczę nad kształceniem swojego dziecka, realizowaniem podstawy programowej oraz przygotowaniem go do dalszych etapów życia. Naturalne i oczekiwane są więc pytania jak wygląda edukacja domowa w świetle polskiego prawa. Wychodzimy tym pytaniom naprzeciw- chcemy rozwiać Wasze wątpliwości i zapewnić, że edukacja domowa jest w pełni legalnym, bezpiecznym wyborem. Zapraszamy do zapoznania się z naszą rozmową z Adwokat Darią Bezwińską z Kancelarii Prawa Gospodarczego i Oświatowego.
Czy istnieją jakieś regulacje prawne dotyczące edukacji domowej w Polsce?
Kwestie dotyczące “edukacji domowej” czyli spełniania obowiązku szkolnego poza szkołą reguluje art. 37 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe i ustawa z dnia 7 września 1981 r. o systemie oświaty w zakresie dotyczącym oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów szkół.
Zgodnie z art. 37 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe:
- Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą uzyskuje roczne oceny klasyfikacyjne na podstawie rocznych egzaminów klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły.
Egzaminy klasyfikacyjne są przeprowadzane przez szkołę, której dyrektor zezwolił na spełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą. Uczniowi takiemu nie ustala się oceny zachowania. Egzamin klasyfikacyjny przeprowadza się odpowiednio zgodnie z art. 44l lub art. 44wa ustawy o systemie oświaty i przepisami wydanymi na podstawie art. 44 z ustawy o systemie oświaty.
- Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą, a także rodzic takiego ucznia, może korzystać ze wsparcia szkoły, której dyrektor wydał zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, obejmującego:
1)prawo uczestniczenia w szkole w zajęciach, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-7;
2)zapewnienie dostępu do:
a)podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, oraz
b)pomocy dydaktycznych służących realizacji podstawy programowej znajdujących się w zasobach szkoły – w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły;
3)udział w konsultacjach umożliwiających przygotowanie do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.
To rodzice ucznia, który spełnia obowiązek nauki poza szkołą, ponoszą odpowiedzialność za realizację podstawy programowej swojego dziecka, a ponadto składają oświadczenie o zapewnieniu warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym. Zarówno szkoła jak również dyrektor szkoły nie ma prawa, jak również obowiązku weryfikacji realizacji przez dziecko podstawy programowej. Jedyną formę weryfikacji w tym zakresie jest obowiązek przystępowania przez ucznia do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych, które sprawdzają realizację podstawy programowej przez ucznia na danym etapie kształcenia.
Czy świadectwo szkolne otrzymane w edukacji domowej jest tak samo ważne jak po ukończeniu szkoły stacjonarnej?
Spełnianie przez ucznia obowiązku szkolnego poza szkołą w trybie art. 37 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatową jest równorzędną formą spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko.
Wobec powyższego, dziecko uczące się w edukacji domowej otrzymuje na koniec każdego roku szkolnego, świadectwo szkolne szkoły. Świadectwo to jest tożsame ze świadectwem ukończenia szkoły w trybie stacjonarnym.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków nie przewiduje odrębnego wzoru świadectwa dla ucznia realizującego obowiązek szkolny poza szkołą.
Wskazać należy jednak, iż uczeń w edukacji domowej nie otrzymuje ocen z plastyki, muzyki, techniki i wychowania fizycznego oraz dodatkowych zajęć edukacyjnych (§ 15 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych), tym samym na świadectwie ukończenia danej klasy nie będzie ocen z tych zajęć.
Czy dziecko po edukacji domowej może przystąpić do państwowych egzaminów?
Tak. Spełnianie przez ucznia obowiązku szkolnego poza szkołą w trybie art. 37 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – prawo oświatową, jest równorzędną formą spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko.
Wobec powyższego, dziecko uczące się w edukacji domowej otrzymuje na koniec każdego roku szkolnego świadectwo szkolne szkoły.
Świadectwo to jest tożsame ze świadectwem ukończenia szkoły w trybie stacjonarnym
i uprawnia do przystąpienia do egzaminów końcowych tj. np. egzamin ośmioklasisty.
Czy egzaminy on-line, o których dużo się ostatnio mówi są legalne?
Zarówno ustawa o systemie oświaty, jak i Rozporządzenie nie wprowadza wymogu, aby egzamin klasyfikacyjny odbywał się na terenie szkoły i bezpośrednio przed komisją egzaminacyjną.
Przepisy nie nakazują również przeprowadzania egzaminów klasyfikacyjnych wyłącznie w siedzibie szkoły, jak również nie wprowadzają zakazu przeprowadzania egzaminów klasyfikacyjnych poza terenem szkoły, jak również generalnego zakazu przeprowadzania egzaminu on – line.
Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, iż wprowadzenie sztywnego ograniczenia możliwości przeprowadzania egzaminów jedynie do siedziby szkoły przeczy zasadom doświadczenia życiowego oraz wytycznym zawartym w ustawie o systemie oświaty. Egzaminy klasyfikacyjne przeprowadzane są dla dzieci realizujących obowiązek szkolny poza szkołą lub realizujących indywidualny tok nauki. Te formy edukacji są przejawem wyjścia naprzeciw potrzebom uczniów mających rozmaite problemy w codziennym uczęszczaniu do szkoły , jak chociażby dzieci często podróżujących rodziców lub dzieci przewlekle chore.
Sposób przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego powinien zostać określony w dokumencie wewnątrzszkolnym np. w regulaminie podpisywanym przez dyrektora szkoły w który zostaną uregulowane warunki i zasady przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego w formie on – line. Przy opracowywaniu zasad i reguł przeprowadzania w tej formie egzaminu należy zapewnić uczniom możliwość samodzielnego wykonania pracy, jak również nauczycielom – członkom komisji narzędzia umożliwiające kontrolowanie przebiegu prac wykonywanych przez ucznia podczas egzaminu. Celem egzaminu jest możliwość weryfikacji wiedzy ucznia oraz zagwarantowanie, że egzaminowany jest faktycznym autorem rozwiązania. Praca pisemna, jak również treść pytań zadanych podczas egzaminu ustnego powinna stanowić część protokołu egzaminacyjnego. Przed przeprowadzeniem egzaminu, jak również w jego trakcie tożsamość ucznia powinna być zweryfikowana i potwierdzona.
Czy dzieci w starszym wieku (do 18 roku życia) również mogą uczyć się w edukacji domowej?
Zgodnie z art. 35 Pr. ośw. nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18. roku życia i rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia.
Obowiązek szkolny dziecko spełnia przez uczęszczanie do szkoły podstawowej publicznej albo niepublicznej (art. 36 ust. 8 Pr. ośw.).
Oprócz art. 36 ust. 8, ustawa – Prawo oświatowe dopuszcza również inne formy spełniania obowiązku szkolnego, które zostały uregulowane w art. 36 ust. 10 i 11, jak również w art. 37.
Każda z tym form jest równorzędna na gruncie przepisów prawa oświatowego i w każdej z tych form dziecko może realizować obowiązek szkolny do ukończenia 18 roku życia.
Dziękuję za rozmowę!
Zobacz nas na Facebooku i Instagramie.
Pomoce naukowe, a także ciekawe poradniki dla rodziców znajdziesz na naszym YouTubie.
