Język żyrafy, czyli porozumienie bez przemocy

---

---

---

Przemoc najczęściej kojarzy nam się z krzywdą fizyczną. Jednak agresja, która dotkliwie rani drugiego człowieka, może mieć również charakter słowny. Ślady po przemocy mentalnej zostają w psychice bardzo długo, nie możemy więc jej bagatelizować. Wyjaśniamy, jak wprowadzić porozumienie bez przemocy do swojej codzienności oraz czym jest tzw. język żyrafy.

---

---

---

Czym jest przemoc psychiczna?

Paradoksem przemocy psychicznej jest fakt, że trudniej ją namierzyć i rozpoznać. Jest bardziej podstępna i przebiegła. Czasami ciężko określić czy mamy z nią do czynienia. 

Warto więc uczulić dzieci na zachowania innych, które przekraczają ich granice i sprawiają, że czują się źle-  słowa, które sprawiają przykrość, podniesiony ton głosu, brak zrozumienia i empatii, nieprzyjazna mimika twarzy, zawstydzanie, krytyka, manipulacja…

Ważne jest też, abyśmy jako dorośli dawali najmłodszym dobry przykład i nie pozwolili, aby to one stosowały przemoc słowną  (często mogą nawet nie zdawać sobie sprawy, że właśnie to robią) wobec kolegów, nauczycieli czy najbliższych…

---

---

---

Na czym polega porozumienie bez przemocy?

Remedium na agresję w komunikacji może okazać się popularny koncept porozumienia bez przemocy autorstwa amerykańskiego psychologa Marshall’a B. Rosenberga. 

Jego podstawowe elementy to:

• obserwacja bez oceny
• zamiana żądań na precyzyjne prośby 
• zrozumienie oraz wyrażanie uczuć
• dostrzeganie połączenia uczuć z potrzebami.

Są to fundamenty porozumienia bez przemocy. Jego celem jest unikanie sytuacji, w których dochodzi do agresji, przekraczania personalnych granic, konfliktów i wszelkich nieporozumień. 

Głównym założeniem idei Rosenberga jest skuteczna komunikacja. Pełna szacunku, empatii i miejsca na to, aby wszystkie zainteresowane strony zostały wysłuchane oraz zrozumiane. Każdy ma w niej miejsce na wyrażenie tego co dla niego ważne, ale bez obwiniania, krytykowania i przelewania swoich negatywnych emocji na rozmówcę. 

Kluczem do takiej komunikacji, według autora koncepcji, jest przede wszystkim adekwatne wyrażanie swoich uczuć. Dodatkowo ważna jest umiejętność łączenia ich z konkretnymi potrzebami. Tylko w ten sposób jesteśmy w stanie przekazać otoczeniu “o co nam chodzi”. 

Porozumienie bez przemocy pomaga nie tylko unikać konfliktów, ale również budować satysfakcjonujące relacje. Wymaga dużej samoświadomości, skupienia i konsekwencji, niezaprzeczalnie są to jednak umiejętności, nad którymi warto pracować…

---

---

“W Porozumieniu bez Przemocy chodzi o to, aby nasza prośba była spełniania jedynie wtedy, gdy proszona osoba jest na to gotowa i ku temu skłonna.”

“Empatia to bycie przy kimś i jego uczuciach. To nie znaczy, że odczuwamy to samo, co ona. To znaczy, że obdarzamy ją swoją pełną uwagą i obecnością.”

“Kiedy ludzie zaczynają mówić o tym, czego potrzebują, zamiast nawzajem wytykać sobie błędy, wtedy dużo łatwiej jest zaspokajać potrzeby wszystkich zainteresowanych.”

“Aby wyrazić złość, nie używając przemocy, musimy być świadomi tego, że nigdy przyczyną złości nie jest drugi człowiek. Przyczyną złości jest myślenie. To bardzo ważne, aby rozróżnić wyzwalacz złości od przyczyny złości.”

---

---

---

Język szakala i język żyrafy

Porozumienie bez przemocy to idea, w której rozróżnia się dwa sposoby komunikacji:

• język szakala
• język żyrafy

Pierwszy z nich to język przepełniony agresją, złością, który w didaskaliach ma niezaspokojone potrzeby i masę frustracji. Niestety wciąż jest on językiem dominującym w komunikacji ludzi, co wynika z braku samoświadomości i… zwyczajnej praktyki języka żyrafy….

Żyrafa, jak wszyscy wiemy, to duże, łagodne zwierzę o proporcjonalnym do swojej wielkości rozmiarze serca. Właśnie dlatego język wynikający z miłości do drugiego człowieka, nazwany został przez autora językiem żyrafy. Jest to porozumiewanie się z innymi w duchu empatii i szacunku do siebie oraz odbiorcy. Chodzi o uważne dobieranie komunikatów i przestrzeń na wysłuchanie drugiej strony. 

Taka komunikacja to droga do satysfakcjonujących relacji z otoczeniem. Jeśli, jako dorośli zaczniemy się jej uczyć, czynnie stosować, a potem przekażemy tę sztafetę przyszłym pokoleniom, bez wątpienia zmienimy świat na lepszy.

Język jakim posługujemy się na co dzień, słowa i przekazy pozawerbalne kierowane do dzieci są jednym z fundamentów wychowania. Wpływają na ich rozwój, samopoczucie, poczucie wartości…

Każdy młody człowiek powinien posiadać umiejętność rozpoznawania przemocy psychicznej, reagowania na takie sytuacje oraz  posługiwania się konstruktywnym językiem, prowadzącym do zaspokojenia prawdziwych potrzeb. 

Edukacja domowa to doskonała przestrzeń na praktykę Porozumienia bez Przemocy, które wymaga cierpliwości i uwagi.Włożony w nią wysiłek zwraca się jednak stokrotnie. 

 

Bibliografia:

• Język żyrafy czy język szakala – który stosujesz najczęściej?, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jezyk-zyrafy-czy-jezyk-szakala-ktory-stosujesz-najczesciej (dostęp: 14.11.2023)