Nauczanie hybrydowe – co to znaczy i na czym polega?

Nauczanie hybrydowe w szkołach stało się popularne podczas wybuchu pandemii. Placówki oświatowe musiały zmienić sposób funkcjonowania, żeby zapewnić uczniom bezpieczeństwo i zminimalizować ryzyko zakażenia. Na czym polega nauka hybrydowa? I w jakich okolicznościach jest możliwy mieszany tryb nauczania? Wyjaśniamy!

Jakie są tryby nauczania? 

W ostatnich latach temat różnych trybów nauczania zyskał na popularności. Sytuacja na świecie zmusiła na jakiś czas szkoły do przeorganizowania zajęć w taki sposób, by nauka mogła odbywać się w bezpiecznych warunkach. Możemy wyróżnić 3 główne tryby nauczania: stacjonarny, zdalny i hybrydowy. Czym różni się każdy z nich?

• Nauka stacjonarna – polega na tym, że zajęcia odbywają się w szkole i są prowadzone przez nauczyciela w obecności innych uczniów.
• Nauka zdalna – odbywa się z domu, a lekcje prowadzone są przez nauczyciela online za pomocą wybranej platformy.
• Nauka hybrydowa – nauka przeprowadzana jest częściowo zdalnie, a częściowo stacjonarnie.

Czym jest nauczanie hybrydowe?

Nauczanie hybrydowe łączy w sobie tradycyjne metody nauczania z metodami cyfrowymi.

Polega na tym, że uczniowie częściowo mają zajęcia prowadzone stacjonarnie w budynku szkolnym, a częściowo uczą się samodzielnie w domu na bazie materiałów elektronicznych zapewnionych przez nauczycieli. 

Nauczanie hybrydowe w szkołach polega na tym, że w budynku na lekcjach stacjonarnych nie przebywa więcej niż 50% uczniów. Pozostałe 50% ma w tym samym czasie zajęcia w domu. Po tygodniu uczniowie, którzy uczyli się zdalnie wracają na zajęcia do szkoły – i odwrotnie.

Nauka hybrydowa wymaga ustalenia harmonogramu prowadzonych zajęć. Wszyscy uczniowie muszą mieć zapewnioną możliwość równomiernego i naprzemiennego realizowania zajęć. 

Jak powinny wyglądać zajęcia hybrydowe?

W 2020 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało dobre praktyki w zakresie kształcenia na odległość dla wychowawców i nauczycieli. Wśród nich można znaleźć między innymi następujące wskazówki:

• wychowawca pozostaje w kontakcie z uczniami i ich rodzicami oraz na bieżąco monitorować, czy realizują obowiązek szkolny,
• wychowawca wraz z innymi nauczycielami ustala poziom zaangażowania uczniów i aktywność podczas zajęć,
• rodzice mają możliwość konsultacji online,
• nauczyciele w zespołach projektowych określają treści kształcenia, jakie będą realizować w poszczególnych klasach, 
• nauczyciele współpracują w zespołach przedmiotowych: ustalają treści kształcenia, które będą realizowane w poszczególnych klasach, i rekomendowany sposób ich realizacji,
• nauczyciel dostosowuje metody, narzędzia i formy pracy w nauczaniu zdalnym do możliwości psychofizycznych uczniów.

Czy nauka hybrydowa jest teraz możliwa?

Tryb mieszany nauczania był wprowadzony w Polsce na czas pandemii. Aktualnie (październik 2023) taki tryb nauki nie jest stosowany i póki nie będzie ku temu przesłanek, najprawdopodobniej nauka hybrydowa i zdalna nie będą wprowadzone.

Obecnie, zgodnie z ustawą o prawie oświatowym i rozporządzeniu ministra edukacji i nauki z dnia 2 września 2022 roku, nauka zdalna może zostać przywrócona w sytuacjach gdy:

• zagrożone jest bezpieczeństwo uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych, 
• temperatura zewnętrzna lub w pomieszczeniach, gdzie są prowadzone zajęcia, zagraża zdrowiu uczniów,
• występuje zagrożenie epidemiologiczne,
• występuje nadzwyczajne zdarzenie zagrażające bezpieczeństwu lub zdrowiu uczniów.

W tych sytuacjach dyrektor szkoły musi zorganizować dla uczniów zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Nauczanie hybrydowe a edukacja domowa

Wiele osób zastanawia się, czy nauka hybrydowa ma coś wspólnego z edukacją domową. Warto jednak wiedzieć, że są to zupełnie inne tryby edukacji. W nauczaniu hybrydowym dziecko na przemian uczy się w domu i chodzi na lekcje stacjonarne. Natomiast w przypadku edukacji domowej uczeń jest formalnie zapisane do wybranej placówki, jednak obowiązek szkolny spełnia całkowicie poza budynkiem szkoły.

W edukacji domowej dziecko może uczyć się w dowolnym miejscu i o dowolnej porze. To rodzic przejmuje rolę nauczyciela, dlatego może on decydować o sposobie nauki, a także narzędziach i materiałach edukacyjnych, z jakich będzie korzystać dziecko. Dużym ułatwieniem w edukacji domowej jest Internetowa Platforma Edukacyjna, którą otrzymują bezpłatnie uczniowie zapisani do Centrum Nauczania Domowego. Na platformie znajdują się interaktywne ćwiczenia i testy sprawdzające wiedzę. Ponadto uczeń może uczestniczyć w spotkaniach online czy webinariach – zarówno przedmiotowych, jak i rozwijających zainteresowania.

Zastanawiasz się, czy edukacja domowa będzie dobrym rozwiązaniem dla Twojego dziecka? Zobacz, jak wygląda nauka w Centrum Nauczania Domowego!

Bibliografia:

Dobre praktyki w zakresie zdalnej edukacji – poradnik MEN, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/dobre-praktyki-w-zakresie-zdalnej-edukacji–poradnik-men, dostęp: 20.10.2023

Podstawy prawne:

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 2 września 2022 r., https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001903/O/D20221903.pdf

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000059/U/D20170059Lj.pdf