Strefa napięć, czyli kilka słów o historii konfliktu z nastolatkiem

“Musimy być mistrzami świata w rodzicielskiej miłości. Bez niej nasze dzieci nie mają szans” – Marek Kaczmarzyk “Strefa napięć”.

Konflikty pokoleń trwają od zawsze. Mogły różnić się przebiegiem i intensywnością, biorąc pod uwagę kulturę i czasy, w jakich występowały, ale zawsze były ważną częścią historii społecznej – zauważa w swojej książce: “Strefa napięć. Historia naturalna konfliktu z nastolatkiem” Marek Kaczmarzyk. Autor wskazuje, że kluczem do zrozumienia nastolatka może być nowe spojrzenie na niego, przez pryzmat współczesnej neurobiologii, która wyjaśnia wiele spośród wcześniej niezrozumiałych zjawisk towarzyszących dorastaniu i napiętym relacjom z młodym człowiekiem. 

Współcześni rodzice są coraz bardziej świadomi swojej roli, chętnie sięgają po książki z zakresu wychowania i psychologii dziecka. Szukają wsparcia u specjalistów. Chcą być na bieżąco z procesami, jakie zachodzą w ich dorastających dzieciach, poznać je i zrozumieć.




Permanentny konflikt 

Okres nastoletni dziecka bywa dla całej rodziny ogromnym wyzwaniem. Nagle okazuje się, że relacje stają się bardzo napięte, a my rodzice czujemy frustrację i bezsilność. Cała teoretyczna wiedza, jaką zdobyliśmy, rozbija się w zderzeniu z realnymi sytuacjami. 

Odnosimy poczucie porażki wychowawczej, mamy wrażenie, że zawodzimy jako rodzice. Warto uświadomić sobie, że właśnie wtedy, w miejscu największego konfliktu, nasze dziecko potrzebuje nas najbardziej.

Nasze strefy napięć są konieczne, ponieważ najgorsze, co możemy sobie wzajemnie
zrobić, to rozejść się do własnych spraw, ignorując potrzebę bycia razem
– zauważa autor.




Kluczowe są relacje

Rodzi się pytanie, co możemy zrobić, by lepiej zrozumieć nastolatków, aby w relacjach z nimi zachować więcej wyrozumiałości i cierpliwości?

Nie unikniemy konfliktu pokoleń, jest on na stałe wpisany społeczny organizm, co więcej, jak podkreśla dr Kaczmarzyk, jest on nam niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. – Wszystkie starcia, kłótnie, wzajemne wyrzuty i niezrozumienie to nic innego jak objawy sprawnie działającego mechanizmu, dzięki któremu nasz gatunek zapewnia sobie minimum bezpieczeństwa od setek tysięcy lat – czytamy w “Strefie napięć”. 

Kiedy wiemy już, że zamiast walczyć z nieuniknionym, powinniśmy spróbować zrozumieć i zaakceptować zmiany zachodzące w naszym nastoletnim dziecku, będziemy mogli spokojnie skupić się na relacjach, które w tym okresie są najważniejsze. Według autora nasze  wzajemne relacje są jak wieże. Budujemy je od momentu spotkania. Niższe piętra wspierają lub osłabiają kolejne. W każdej chwili, jaką spędzamy razem z dzieckiem, możemy  decydować o  tym, czy budujemy wspólny dom, czy wieżę Babel.





Co się dzieje w mózgu nastolatka?

Książka “Strefa napięć” wydana nakładem wydawnictwa “Element” ma przede wszystkim pomóc rodzicom złapać oddech, zdystansować się i pomóc zrozumieć swojego nastolatka.

Dr Marek Kaczmarzyk jako neurobiolog tłumaczy, co się dzieje w mózgu młodego człowieka na tym kluczowym etapie życia, w jakim się znajduje. Stara się wyjaśnić, skąd biorą się te wszystkie zachowania, które nam, rodzicom wydają się często ryzykowne, nieracjonalne, niewłaściwe i trudne do zaakceptowania. W książce omawia także neurobiologiczne podstawy empatii i naszych relacji z nastoletnimi dziećmi.

Autor książki wskazuje, że to, co często mylnie przypisujemy naszym błędom lub złym intencjom młodych ludzi,  jest w zasadzie bezpośrednią konsekwencją neurobiologii ich mózgów.




Co możemy zrobić jako rodzice? 

Drodzy rodzice, autor ma dla nas ważne przesłanie – nie wszystko zależy od nas! Pewne rzeczy możemy tylko zrozumieć i zaakceptować. I czasem to właśnie przychodzi nam najtrudniej. Jednak kiedy je zrozumiemy, jesteśmy w stanie reagować bardziej świadomie. To, co możemy robić każdego dnia, to współtworzyć światy, budować mosty do wzajemnego zrozumienia. – Wychowywanie dzieci oznacza budowanie ich światów – i nie ma w tym stwierdzeniu przenośni. Jeśli jesteśmy z nimi wtedy, kiedy je tworzą, nasze i ich światy będą spójne; w przeciwnym razie przyjdzie nam żyć nie z nimi, lecz obok nich – stwierdza dr Kaczmarzyk.

Nota o autorze:

Marek Kaczmarzyk (ur. 30 listopada 1968 w Rybniku) – doktor nauk biologicznych, nauczyciel akademicki , biolog, neurodydaktyk, memetyk i popularyzator nauki. Propaguje dydaktykę ewolucyjną – dziedzinę zajmującą się rozpoznawaniem i praktycznym wykorzystaniem wpływu mechanizmów ewolucyjnych na uczenie się i nauczanie. Autor książek popularnonaukowych: “Strefa napięć”, “Szkoła memów” “Szkoła neuronów” oraz “Unikat”,  jest także autorem podręczników i programów szkolnych.

Bibliografia

Marek Kaczmarzyk, “Strefa napięć. Historia naturalna konfliktu z nastolatkiem”, wyd. Element, Gliwice 2000 rok