Dziecko z autyzmem w nauczaniu domowym

Jako rodzic dziecka ze spektrum autyzmu możesz mieć obawy przed wysłaniem pociechy do szkoły masowej. Placówki często nie są odpowiednio dostosowane do potrzeb uczniów z zaburzeniami rozwojowymi, co może powodować trudności w nauce czy adaptacji. Ale czy wiesz, że dziecko z autyzmem może uczyć się w domowym zaciszu? Dowiedz się więcej na temat edukacji domowej!

---

---

---

Dziecko z autyzmem a edukacja – czy szkoła to jedyna możliwość?

Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, które wpływa na funkcjonowanie dziecka w codziennym życiu. Dziecko ze spektrum autyzmu może mieć trudności w kontaktach społecznych, w werbalnym i pozawerbalnym komunikowaniu się czy w podejmowaniu zabawy. Może też wykazywać sprzeciw lub opór wobec zmian.

W związku z tym wielu rodziców dzieci ze spektrum autyzmu ma obawy przed tym, czy ich pociecha odnajdzie się w systemie szkolnym. Dziecko z autyzmem może wyróżniać się odmiennym zachowaniem na tle rówieśników, np. izolując się od grupy czy wykazując nadpobudliwość psychoruchową. Oczywiście należy podkreślić, że każde dziecko jest inne i niektóre bardzo dobrze radzą sobie w codziennym życiu społecznym.

Ogólnodostępne placówki nie zawsze są dostosowane do potrzeb uczniów z zaburzeniami rozwojowymi – zdarza się, że nie mają odpowiednio wyszkolonej kadry pedagogicznej, zindywidualizowanego programu edukacyjnego czy warunków umożliwiających komfortową naukę i ogólne funkcjonowanie.

Uczniowie ze spektrum autyzmu mają jednak możliwość korzystania z alternatywnych form nauczania, np. z edukacji domowej. Dzięki takiemu rozwiązaniu dziecko z autyzmem może w odpowiednich dla siebie warunkach rozwijać swoje umiejętności i zdobywać wiedzę bez presji.

Edukacja domowa dziecka z autyzmem – jakie są korzyści?

Edukacja domowa dziecka z autyzmem ma wiele zalet. Jedną z korzyści jest indywidualne podejście. Rodzic uczy swoje dziecko w domowych warunkach, co pozwala na dostosowanie tempa nauki do potrzeb i możliwości dziecka. Jeżeli istnieje taka potrzeba, można zatrzymać się dłużej przy jakimś zagadnieniu lub wrócić do tematu, który dziecko chce powtórzyć. Dzięki temu uczeń nie czuje się przytłoczony nadmiarem informacji.

Taki charakter nauki wiąże się też z dużą elastycznością. Rodzic sam decyduje, kiedy i gdzie przeprowadza lekcje – dziecko może uczyć się nie tylko w domu, ale także podczas spaceru czy w muzeum. Jest też dowolność w tym, w jaki sposób wygląda nauka i z jakich materiałów dydaktycznych korzystacie.

Edukacja domowa pozwala również na rozwijanie dziecięcych talentów. Jest to ważne w przypadku dzieci z autyzmem, które w swoje pasje wkładają całe serce i potrafią spędzać długie godziny na zdobywaniu wiedzy na interesujące je tematy.

Niewątpliwie plusem nauczania domowego jest też możliwość dostosowania warunków do potrzeb dziecka ze spektrum autyzmu. Taki uczeń może wykazywać dużą wrażliwość na bodźce, których w tradycyjnej szkole jest wiele. W domowych warunkach dziecku łatwiej się wyciszyć i skupić na nauce. 

Ponadto dziecko z autyzmem na nauczaniu domowym może łatwiej nawiązywać kontakty. W szkole takie dzieci często czują się wyobcowane i mają trudności w socjalizowaniu się z grupą. Brak akceptacji wśród rówieśników wpływa z kolei na pewność siebie i poczucie własnej wartości. Podczas nauki w domu rodzic ma większą kontrolę nad tym, z kim dziecko spędza wolny czas, np. podczas zajęć dodatkowych czy zabawy na podwórku. W otwartym i akceptującym odmienność środowisku budowanie więzi dla dziecka z autyzmem staje się znacznie łatwiejsze.

Jak dziecko z autyzmem może skorzystać z edukacji domowej?

Aby korzystanie z edukacji domowej przez dziecko ze spektrum autyzmu było możliwe, potrzebne jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Jeżeli widzisz u swojego dziecka niepokojące objawy, które mogą wskazywać na autyzm, udaj się do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Do wniosku dołącz zaświadczenie lekarskie, informację ze szkoły o funkcjonowaniu dziecka, opinię psychologiczno-pedagogiczną oraz inne dokumenty takie jak zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka czy wszelkie opinie od specjalistów. Wniosek powinien zostać rozpatrzony do 60 dni.

Po stwierdzeniu przez zespół orzekający, że dziecko wymaga specjalnych metod pracy i organizacji nauki, poradnia psychologiczno-pedagogiczna wydaje orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Jeżeli zdecydujesz się na nauczanie domowe, pierwszym krokiem jest znalezienie placówki przyjaznej takiemu sposobowi edukacji. Taka szkoła powinna być też przyjazna uczniom z orzeczeniem, zapewniając indywidualne podejście, wsparcie i otwartość na dialog. 

Placówka ma także obowiązek stworzyć i opracować IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla dziecka. Jako rodzic masz prawo się z nim zapoznać i go zaakceptować lub ewentualnie wnieść uwagi. Uczeń nie będzie uczęszczał na zajęcia stacjonarne, jednak szkoła powinna zapewnić mu wsparcie, np. w postaci dostępu do specjalistów w miejscu zamieszkania.

Jeżeli rozważasz edukację domową i zastanawiasz się, jak uczyć dziecko autystyczne w domowych warunkach, z pomocą przychodzi Centrum Nauczania Domowego. Nasza platforma edukacyjna, na której znajdziesz webinaria przedmiotowe z nauczycielem, będzie dla Ciebie i Twojego dziecka ogromnym wsparciem. Możesz wybrać szkołę spośród listy placówek uznanych przez nas jako przyjazne edukacji domowej – wśród nich są też szkoły specjalizujące się w edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ponadto otrzymasz od nas wszystkie potrzebne dokumenty, jakie należy złożyć do dyrektora wybranej szkoły.

Edukacja domowa dziecka z autyzmem ma wiele korzyści, jednak Ty sam jako rodzic musisz zdecydować, czy ta forma nauczania będzie w przypadku Ciebie i Twojego dziecka najlepszy wyborem.

Bibliografia:

1. ICD-10 Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf (dostęp: 04.10.2023).
2. Społeczne funkcjonowanie dziecka z autyzmem, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2013-t-n3/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2013-t-n3-s158-169/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2013-t-n3-s158-169.pdf (dostęp: 04.10.2023).

Podstawa prawna

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 poz. 1578 z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 poz. 1591 z późn. zm.)
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2017 r., poz. 1646 z późn. zm.)
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2019 r., poz. 502)

---