Lęk przed powrotem do szkoły. Jak objawia się fobia szkolna?

Zbliżający się koniec wakacji to dla wielu dzieci czas niepokoju związanego z powrotem do szkoły. Podczas gdy większość odczuwa tylko lekki stres, niektóre dzieci borykają się z czymś poważniejszym – fobią szkolną. W artykule omówimy, jak rozpoznać fobię szkolną i jakie kroki podjąć, by pomóc dziecku ją przezwyciężyć.

Lenistwo czy lęk przed szkołą?

Zaczyna się niewinnie. Twoje dziecko z trudem wstaje rano do szkoły. “Jeszcze pięć minut” zamienia się w dziesięć, piętnaście, a nawet trzydzieści minut. Myślisz, że to tylko zwykła niechęć do porannego wstawania – w końcu który uczeń budzi się rano pełen energii?

Kiedy pytasz swoje dziecko, co się dzieje, słyszysz: “Boli mnie brzuch”, “Jestem zmęczony”, “Nie czuję się dobrze”. Myślisz sobie: “Znowu udaje, po prostu nie chce mu się iść do szkoły”. Ale gdzieś w głębi serca zaczynasz się zastanawiać, czy to na pewno tylko wymówki.

Słyszysz od nauczycieli, że Twoje dziecko opuszcza coraz więcej lekcji. Oceny, które jeszcze niedawno były powodem do dumy, są coraz niższe. Zadajesz sobie pytanie, czy to na pewno zwykłe lenistwo. A może powodem jest fobia szkolna?

Czym jest fobia szkolna?

Fobia szkolna w klasyfikacji medycznej nie ma osobnej kategorii, jednak traktuje się ją jako zaburzenie lękowe z kategorii fobii społecznych. Dla niektórych uczniów szkoła może być miejscem wywołującym panikę, stres czy poczucie bezradności. Osoby, które odczuwają lęk przed szkołą często mają problem z wykonywaniem zwykłych czynności czy dbaniem o zadowalające oceny.

Szkolna fobia w wielu przypadkach jest bagatelizowana. Rodzice często nie są świadomi tego, że dziecko nie symuluje, a naprawdę odczuwa silny strach przed szkołą. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać fobię szkolną i jak pomóc dziecku.

Fobia szkolna – objawy

Fobia szkolna może mieć różne oblicza. Każde dziecko może zgłaszać inne problemy i dolegliwości. Najczęstsze objawy fobii szkolnej to:

• bóle brzucha
• nudności i wymioty
• rozstrój żołądka
• bóle głowy
• kołatanie serca
• drżenie rąk
• duszności
• nadmierna potliwość

Poza objawami fizycznymi mogą pojawić się także:

• apatia
• brak motywacji
• problemy ze snem
• zaburzenia pamięci
• irracjonalny niepokój
• ataki paniki

Z pewnością warto skorzystać z pomocy specjalisty, który będzie w stanie określić, czy występujące objawy to fobia szkolna.

Jakie są najczęstsze przyczyny fobii?

Lęk dziecka przed szkołą nie pojawia się bez przyczyny. Często jednak trudno jest znaleźć jedno źródło problemu. Zazwyczaj na występowanie fobii społecznej składa się wiele czynników, takich jak:

• przemoc rówieśnicza – dzieci, które doświadczają przemocy psychicznej lub fizycznej, mogą odczuwać lęk przed szkołą;
• presja szkolna – wysokie wymagania otoczenia i presja dotycząca wysokich ocen mogą powodować stres i lęk;
• trudności w nauce – dysleksja, dyskalkulia czy inne specyficzne trudności w uczeniu się mogą powodować frustrację i niechęć do chodzenia do szkoły;
• lęk separacyjny – pojawia się szczególnie u najmłodszych dzieci, które mają trudności z rozłąką z rodzicami;
• problemy w życiu osobistym, np. rozwód rodziców, wypadek czy choroba kogoś bliskiego.

Strach przed szkołą – jak pomóc dziecku?

Oto kilka wskazówek, jak można pomóc dziecku, kiedy odczuwa lęk przed szkołą.

Rozmowa z dzieckiem

Nie zawsze lęk przed szkołą musi oznaczyć fobię. Warto więc zacząć od szczerej rozmowy – może się bowiem okazać, że problem można łatwo rozwiązać. Pamiętaj, że najważniejsze jest uszanowanie uczuć dziecka. Postaraj się zrozumieć jego perspektywę i zaakceptować towarzyszące mu emocje. Okaż dziecku empatię i zakomunikuj, że zawsze może liczyć na Twoje wsparcie.

Rozmowa ze szkołą

Jeżeli strach przed szkołą wynika z presji ocen czy przemocy rówieśniczej, warto porozmawiać z nauczycielami, dyrekcją i psychologiem szkolnym. Może jednak okazać się, że problem jest poważniejszy – wtedy konieczna będzie wizyta u psychologa, który szczegółowo zdiagnozuje problem i pomoże w jego przepracowaniu.

Zmiana placówki

W niektórych przypadkach dobrym rozwiązaniem może okazać się zmiana szkoły. Czasami dziecko nie potrafi poradzić sobie z trudnościami w obecnej placówce ze względu na nieodpowiednie środowisko, które może pogłębiać jego lęki i obawy. Zmiana szkoły na taką, która lepiej odpowiada jego potrzebom, może przynieść pozytywne rezultaty.

A może edukacja domowa?

Jeśli dziecko ma trudności z odnalezieniem się w środowisku szkolnym, alternatywną opcją jest edukacja domowa. Jest to legalna i bezpłatna forma spełniania obowiązku szkolnego. Dziecko formalnie jest zapisane do szkoły, jednak uczy się w domu. Edukacja domowa daje możliwość dostosowania tempa nauki i metod nauczania do indywidualnych potrzeb dziecka.

Uczeń nie pisze sprawdzianów i kartkówek, co może ograniczyć jego stres związany z ocenami. Do następnej klasy zdaje na podstawie egzaminów klasyfikacyjnych, które przeprowadzane są w przyjaznej atmosferze w terminie ustalonym ze szkołą.

Jeśli czujesz, że edukacja domowa może być dobrym rozwiązaniem dla Twojego dziecka, weź udział w rekrutacji do Centrum Nauczania Domowego. Zapewniamy wsparcie na każdym etapie – od zapisu do szkoły po codzienną naukę.

Nasi uczniowie otrzymują dostęp do platformy edukacyjnej, na której znajdują się materiały zgodne z podstawą programową. Treści podzielone są na tygodnie, co ułatwia regularną naukę. Interaktywne ćwiczenia, gry oraz materiały audio i wideo sprawiają, że zdobywanie wiedzy jest niezwykle przyjemne.

Wypełnij formularz rekrutacyjny do szkoły podstawowej lub liceum, aby poznać współpracujące z nami szkoły. Skontaktujemy się z Tobą i opowiemy o szczegółach!

Bibliografia:

• Jankowska M., Fobia szkolna – zaburzenie, które może dotyczyć dziecka w każdym wieku, <https://cbt.pl/poradnie/fobia-szkolna-zaburzenie-ktore-moze-dotyczyc-dziecka-w-kazdym-wieku/> [dostęp: 14.08.2024]
• Węgrzycka-Giluń N., Fobia szkolna u dzieci i nastolatków – cz. I (o metodach pomocy i leczenia), <https://madraochrona.pl/blog/fobia-szkolna-u-dzieci-i-nastolatkow-cz-i-o-metodach-pomocy-i-leczenia/> [dostęp: 14.08.2024]

wróć