Afazja – co to jest i jak ją rozpoznać?

Afazja, czyli zaburzenie rozwoju mowy, występuje rzadko, jednak dosyć łatwo ją rozpoznać. Wiąże się głównie z trudnościami w obszarze rozumienia mowy oraz mówienia. Dziecko, które ma zdiagnozowaną afazję, wymaga odpowiedniego wsparcia i indywidualnego podejścia do procesu edukacji. Dowiedz się więcej, czym jest afazja, jakie są jej objawy i jak pomóc dziecku.

Afazja – co to jest?

Afazja to zaburzenie mowy, które polega na utracie zdolności do rozumienia słów i tworzenia wypowiedzi na skutek uszkodzenia mózgu w obszarach odpowiedzialnych za funkcje językowe. Znajdujący się w płacie czołowym ośrodek Broki odpowiada za generowanie mowy, natomiast w płacie skroniowym znajduje się ośrodek Wernickiego, który odpowiada za rozpoznawanie i rozumienie mowy. Gdy dojdzie do ich uszkodzenia, mamy do czynienia z afazją.

Jakie są rodzaje afazji?

Afazję możemy podzielić na dwa główne rodzaje:

• afazja rozwojowa (wrodzona) – zaburzenia mowy wynikają z wrodzonego uszkodzenia mózgu, co wpływa na to, że mowa dziecka od początku nie rozwija się prawidłowo;
• afazja nabyta – zaburzenie, które następuje w wyniku uszkodzenia mózgu, np. na skutek udaru, guza mózgu czy urazu czaszkowo-mózgowego.

Ponadto wyróżnia się też kilka typów afazji:

• afazja motoryczna – dziecko ma trudności z mówieniem lub mówi bardzo słabo, ale rozumie, co mówią inni;
• afazja sensoryczna – dziecko ma ograniczone rozumienie mowy, ale jego własna mowa jest niewyraźna;
• afazja motoryczno-sensoryczna – dziecko ma trudności zarówno w rozumieniu mowy, jak i w mówieniu;
• afazja globalna (całkowita) – dziecko ma znaczne upośledzenie rozumienia mowy i mówienia. Traci też zdolność czytania i pisania.

Afazja u dzieci – objawy

Afazję zazwyczaj diagnozuje się po ukończeniu 6. roku życia. Dopiero w tym wieku dzieci osiągają wystarczający rozwój językowy, aby można było ocenić, czy jego umiejętności mowy, rozumienia, czytania i pisania odbiegają od normy. Wcześniej (od 2. roku życia) można jedynie stwierdzić niedokształcenie mowy o typie afazji.

Najbardziej charakterystyczne objawy afazji to:

• problemy z formułowaniem słów i zdań,
• trudności w opanowaniu gramatyki i składni,
• brak płynności mowy (dziecko może mówić powoli lub z pauzami),
• trudność w rozumieniu prostych poleceń i zdań,
• trudności z pisaniem, w tym z formowaniem liter i słów,
• brak zdolności do wyrażania myśli za pomocą słów,
• ograniczona ekspresja emocji w mimice i zachowaniu,
• trudności w przypominaniu sobie nabytego słownictwa lub uczeniu się nowego.

Dzieci afatyczne mogą również mieć problemy z pamięcią i koncentracją, a także trudności behawioralne. Objawom afazji mogą także towarzyszyć zaburzenia czucia, procesów myślowych czy orientacji przestrzennej.

Jak pomóc dziecku z afazją?

Pomoc dziecku z afazją wymaga współpracy rodziców i specjalistów (logopedy, psychologa, pedagoga, terapeuty). Dziecko z afazją zmaga się z trudnościami w komunikacji, co wpływa na jego codzienne funkcjonowanie i rozwój emocjonalny. Właściwa terapia, akceptacja oraz wsparcie emocjonalne mogą znacząco poprawić jego zdolności językowe i jakość życia.

Ważne jest też dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb dziecka. Dziecko z afazją rozwojową może otrzymać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które jest wydawane przez Publiczną Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną na wniosek rodzica lub opiekuna prawnego. Dla dziecka z orzeczeniem konieczne jest przygotowanie IPET-u, czyli Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego. Opracowuje go zespół składający się z nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych oraz specjalistów pracujących z uczniem. Są w nim zawarte cele edukacyjne i terapeutyczne, zalecenia do pracy z dzieckiem oraz formy wsparcia.

Dziecko z afazją w edukacji domowej

Uczeń z afazją w środowisku szkolnym musi stawiać czoła wielu wyzwaniom. Często pojawiają się nie tylko trudności edukacyjne, ale również problemy w porozumiewaniu się z rówieśnikami. Inne dzieci mogą nie rozumieć, że ich kolega nie może czegoś powiedzieć i odsuwać go od wspólnej zabawy. To może prowadzić do wycofania i niechęci do nawiązywania relacji.

Jeżeli dziecko z afazją nie odnajduje się w szkolnym środowisku, dobrą alternatywą może okazać się edukacja domowa. Jest to tryb nauczania, w którym dziecko formalnie zapisane jest do szkoły, jednak obowiązek szkolny realizuje w domu pod okiem rodzica. Może uczyć się gdzie i kiedy chce, w tempie dostosowanym do swoich potrzeb. Umożliwia to realizowanie podstawy programowej w spokojnych warunkach, bez stresu i presji.

Biorąc udział w rekrutacji do Centrum Nauczania Domowego, możesz zapisać dziecko do jednej z wielu placówek położnych na terenie całej Polski. Współpracujemy ze szkołami, które specjalizują się w edukacji dzieci z orzeczeniami, w tym z afazją. Dzięki temu możesz mieć pewność, że dziecko będzie odpowiednio zaopiekowane

Dziecko otrzyma też wsparcie w postaci platformy edukacyjnej. Znajdują się na niej materiały zgodne z podstawą programową. Lekcje są podzielone na 36 tygodni, co ułatwia systematyczną naukę. Dzięki interaktywnym ćwiczeniom oraz nagraniom audio i wideo zdobywanie wiedzy jest niezwykle przyjemne. Dodatkową motywację stanowią kolorowe odznaki, które dziecko otrzymuje za różne aktywności. Wszystko to sprawia, że nauka staje się zabawą, a nie przykrym obowiązkiem.

Weź udział w rekrutacji i dołącz do Domowych już teraz!

Bibliografia:

• Czym jest afazja rozwojowa? Zrozumienie i wsparcie dla rodziców i dzieci, <https://cbt.pl/poradnie/czym-jest-afazja-rozwojowa-zrozumienie-i-wsparcie-dla-rodzicow-i-dzieci/> [dostęp 05.12.2024]

wróć