Współczesna edukacja oferuje rodzicom i opiekunom wiele możliwości rozwoju i sposobu nauczania swoich dzieci. Jedną z alternatyw dla tradycyjnej szkoły jest edukacja domowa, która w ostatnich latach zyskuje na popularności – ciągu 3 lat liczba uczniów w edukacji domowej zanotowała dwukrotny wzrost. Dzięki niej rodzice mają okazję zapewnić swoim dzieciom między innymi indywidualny program nauczania, dostosowany do ich potrzeb i umiejętności. 

Część z nich, decydując się tę formę nauki, staje przed wyborem, czy i jakie elementy religijne wprowadzić do edukacji swoich dzieci. Dla wielu religia stanowi istotny aspekt życia codziennego, a nauka jej jest nieodłączną częścią. W tym kontekście pojawia się pytanie: Jakie jest miejsce religii w edukacji domowej? 

Jakich przedmiotów brakuje w edukacji domowej?

Uczniowie, którzy przeszli na nauczanie domowe, nie muszą pisać regularnych kartkówek i sprawdzianów w ciągu roku. Jednak, aby zakończyć rok szkolny, muszą zdać egzamin na koniec roku z każdego przedmiotu. Przed rozpoczęciem tematu tego artykułu, warto zauważyć, że w porównaniu do tradycyjnych szkół, w edukacji domowej istnieje lista przedmiotów, które nie są obowiązkowe do realizacji. Są to:

  • religia,
  • muzyka,
  • technika, 
  • plastyka,
  • wychowanie fizyczne. 

Taka regulacja wynika z przepisów regulujących edukację domową – w tym wypadku postanowień artykułu 37 Ustawy – Prawo Oświatowe.

Jak uczyć dziecko tych przedmiotów?

Kiedy rodzice decydują się na edukację domową swoich dzieci, stają przed wyzwaniem w zakresie nauczania przedmiotów, które w tradycyjnej szkole są często częścią standardowego programu nauczania. Przeczytaj, jakie metody możesz wykorzystać do nauki tych przedmiotów!

Muzyka

Nauczanie muzyki w domu może obejmować naukę gry na instrumentach muzycznych, naukę o kompozytorach i gatunkach muzycznych oraz słuchanie i analizowanie różnych utworów muzycznych. Kto wie, może dziecko odnajdzie dzięki temu nową pasję? Szukajcie materiałów online, które zostały stworzone, by pomóc w nauce muzyki.

Technika

Nauczanie techniki w domu możemy potraktować jako zajęcia z majsterkowania. Poszukajcie ciekawych projektów DIY (zrób to sam), czy różnych eksperymentów, które pozwolą dziecku odkryć sztukę rzemiosła.  

Plastyka

W edukacji domowej można rozwijać umiejętności artystyczne poprzez rysowanie, malowanie, lepienie z gliny i tworzenie różnego rodzaju projektów artystycznych. Można korzystać z instrukcji dostępnych w książkach, materiałach on-line lub zapisać dziecko na warsztaty plastyczne poza domem. 

Wychowanie fizyczne

Pomimo braku tradycyjnych zajęć wychowania fizycznego w szkole, istnieją liczne sposoby, aby zachęcić dzieci do aktywności fizycznej! Organizujcie wspólne spacery, jazdę na rowerze, czy też ćwiczenia w domu. Jeżeli widzicie, że dziecko ma talent sportowy, poszukajcie w okolicy klubów, które oferują takie zajęcia.

Nauka religii a edukacja domowa

Edukacja domowa to metoda nauczania, która stawia na elastyczność i dopasowanie programu nauczania do potrzeb rodziny. W tym kontekście religia stanowi ważny aspekt, który pozostawia się w geście rodziny. Rodzice, którzy nie chcą wprowadzać religijnych elementów do nauki swojego dziecka, są w pełni uprawnieni do takiego wyboru. Edukacja domowa daje rodzicom możliwość nauczania jej zgodnie ze swoimi unikalnymi przekonaniami i wartościami. Każda rodzina może dostosować program nauczania do swoich potrzeb i przekonań, tworząc przy tym przyjazne i wspierające środowisko edukacyjne dla swoich dzieci. 

Jeśli jednak rodzina chce wprowadzić katechezę w edukacji domowej ma do tego pełne prawo! Rodzice mogą wybierać spośród różnych źródeł, zgodnych z ich wyznaniem, jak podręczniki religijne, czy modlitwy oraz pomoc kleryków. Ponadto dziecko może zdawać egzamin końcoworoczny z tego przedmiotu. Wystarczy, że rodzic lub opiekun prawny ucznia  końca września danego roku szkolnego złoży do dyrekcji szkoły, do której dziecko jest zapisane, pisemną deklarację zawierającą takie życzenie. W tym wypadku dobrym źródłem do nauki jest Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce. 

Czy dziecko w edukacji domowej może pójść do Pierwszej Komunii Świętej?

Pierwsza Komunia Święta to wyjątkowe wydarzenie wśród rodzin, żyjących według wiary katolickiej. Wielu rodziców uczących swoje dzieci w domu zastanawia się, czy ich dzieci również mogą przyjąć ten sakrament, i jak przygotować je do tego ważnego wydarzenia religijnego.

Zgodnie z Dyrektorium Katechetycznym Kościoła Katolickiego w Polsce, przygotowanie do sakramentów świętych, w tym Pierwszej Komunii Świętej, odbywa się zasadniczo w parafii zamieszkania ucznia. Dlatego rodzice, którzy uczą swoje dzieci w domu i chcą, aby przystąpiły do Pierwszej Komunii Świętej, powinni skontaktować się z miejscowym księdzem proboszczem.

Jak to wygląda w praktyce?

  1. Rodzice zgłaszają swoje zamiary księdzu proboszczowi parafii, w której mieszkają.
  2. Ksiądz proboszcz omawia z rodzicami zasady przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej.
  3. Przygotowanie do Komunii może obejmować regularne spotkania z księdzem, katechezy, czy też uczestnictwo w rekolekcjach.
  4. Po zakończeniu przygotowań dziecko może przystąpić do Pierwszej Komunii Świętej zgodnie z ustalonym terminem w parafii.

Czy dziecko w edukacji domowej może pójść do bierzmowania?

Bierzmowanie również stanowi istotny etap w życiu katolickich rodzin. W przypadku nastolatków uczących się w edukacji domowej, zasady związane z przygotowaniem do bierzmowania są podobne do tych dotyczących Pierwszej Komunii Świętej. Przeważnie, przyjęcie tego sakramentu odbywa się w parafii, w której mieszka nastolatek. Jeżeli chce on przystąpić do bierzmowania, musi skontaktować się z miejscowym księdzem proboszczem, który udzieli informacji na temat terminów, procedur, oraz zajęć przygotowujących do tego wydarzenia. 

Podsumowanie

Nauczanie domowe daje rodzicom elastyczność i kontrolę nad programem edukacyjnym swoich dzieci. W tym kontekście nauczanie religii w edukacji domowej staje się kwestią indywidualnego wyboru rodziny. Rodzice mogą samodzielnie decydować, czy wprowadzą ją do nauki swoich dzieci, jakie materiały edukacyjne wybiorą oraz jakimi wartościami i przekonaniami będą się kierować! 

 

Bibliografia:

Czy religia i etyka to przedmioty obowiązkowe? https://rownoscwszkole.pl/czy-religia-i-etyka-to-przedmioty-obowiazkowe Dostęp: [03.10.2023]
bp M. Mendyk, Komunikat Komisji Wychowania Katolickiego KEP, 28 czerwca 2016 r,https://www.katecheta.pl/Aktualnosci/Nauczanie-religii-w-pozaszkolnym-systemie-edukacji-domowej Dostęp [03.10.2023] 
Konferencja Episkopatu Polski, Podstawa Programowa Katechezy Kościoła Katolickiego w Polsce, Wydawnictwo WAM, 2010
Ks. A. Kiciński, Edukacja domowa a katecheza. Nowe perspektywy, Roczniki Teologiczne, Tom LXIII, zeszyt 11- 2016
Prawo Oświatowe, art. 37 https://lexlege.pl/prawo-oswiatowe/art-37/ Dostęp: [03.10.2023]
Fundacja Edukacji Domowej, Jakie egzaminy trzeba zdać w edukacji domowej? https://domowa.edu.pl/lista-egzaminow-ed/ Dostęp: [03.10.2023]