Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną w nauczaniu domowym

Dziecko niepełnosprawne intelektualnie może uczęszczać do szkoły specjalnej lub ogólnodostępnej. Może też przejść na edukację domową, która pozwala na indywidualne podejście do ucznia i dostosowanie tempa nauki do jego potrzeb. Jak przejść na taki tryb nauczania? Wyjaśniamy!

Czym jest niepełnosprawność intelektualna u dzieci? 

Niepełnosprawność intelektualna u dzieci jest niejednorodną grupą zaburzeń rozwojowych charakteryzującą się znacznym obniżeniem poziomu sprawności umysłowej i funkcjonowania intelektualnego. Może ona mieć różne nasilenie. 

Niepełnosprawność intelektualną diagnozuje się w czterech stopniach. Stosunek obniżenia sprawności umysłowej człowieka do normy wiekowej określa się za pomocą skali Wechslera:

• stopień lekki (69-50 w skali Wechslera),
• stopień umiarkowany (49-35 w skali Wechslera),
• stopień znaczny (34-20 w skali Wechslera),
• stopień głęboki (< 20 w skali Wechslera).

Stopień lekki

Dziecko niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim charakteryzuje się obniżoną koordynacją ruchową, spowolnionym rozwojem mowy lub wadami wymowy, małą samodzielnością myślenia oraz osłabioną kontrolą emocji. Może też mieć problemy z nauką ze względu na trudności w skupieniu się czy zapamiętywaniu informacji.

Stopień umiarkowany

Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym ma znacznie opóźniony i zaburzony rozwój motoryczny. Jego mowa może być bełkotliwa, a zasób słownictwa ubogi. Dziecko ma też spore trudności w uczeniu się przez ograniczone możliwości koncentracji oraz wolne tempo przyswajania wiedzy. Może również mieć problem ze zrozumieniem i przestrzeganiem norm społecznych.

Stopień znaczny

Dzieci ze znacznym stopniem niepełnosprawności intelektualnej często mają wady narządów zmysłów i poważne wady fizyczne. Może występować u nich brak mowy lub jej minimalny rozwój, a także współistniejąca niepełnosprawność ruchowa. Mają też trudności z porozumiewaniem się, kontrolowaniem emocji, okazywaniem uczuć i wykonywaniem nawet najprostszych poleceń.

Stopień głęboki

Głęboki stopień niepełnosprawności intelektualnej charakteryzuje się występowaniem ciężkich wad neurologicznych i fizycznych, poważnym zaburzeniem zdrowotnym oraz znacznym upośledzeniem zmysłów. Dzieci te mają niewielką zdolność do komunikowania się oraz duże trudności z uczeniem się i zapamiętywaniem.

• Nauka stacjonarna – polega na tym, że zajęcia odbywają się w szkole i są prowadzone przez nauczyciela w obecności innych uczniów.
• Nauka zdalna – odbywa się z domu, a lekcje prowadzone są przez nauczyciela online za pomocą wybranej platformy.
• Nauka hybrydowa – nauka przeprowadzana jest częściowo zdalnie, a częściowo stacjonarnie.

Cele edukacyjne dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną

Dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym realizują inną podstawę programową niż pozostali uczniowie. W związku z tym różnią się też ich cele edukacyjne, które muszą być dostosowane do ich potrzeb.

Cele edukacyjne dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną to:

• budowanie tożsamości ucznia,
• rozwijanie autonomii i poczucia godności, 
• wdrażanie ucznia do funkcjonowania społecznego oraz rozumienia i przestrzegania norm społecznych, 
• wyposażenie ucznia w umiejętności pozwolające mu na korzystanie – na miarę własnych możliwości – z jego wolności i praw człowieka, a także postrzeganie siebie jako niezależnej osoby.

Jak uczyć dziecko z niepełnosprawnością intelektualną?

Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym może uczyć się w dowolnym typie szkoły – zarówno w szkołach specjalnych, jak i w ogólnodostępnych. 

Szkoła przyjmująca ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego musi opracować IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Określone są w nim m.in. zakres i sposób dostosowania programu i wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb ucznia, zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów ukierunkowane na poprawę funkcjonowania ucznia czy też formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Edukacja domowa dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną

Czy szkoła stacjonarna to jedyna możliwość? Otóż nie! Alternatywą dla tradycyjnych form nauczania jest edukacja domowa, która w przypadku dziecka z niepełnosprawnością intelektualną może okazać się doskonałym wyborem. Uczeń formalnie zapisany jest do jednej z placówek, ale obowiązek szkolny realizuje w domu.

W nauczaniu domowym dziecko ma możliwość nauki we własnym tempie – bez presji i pośpiechu. Rolę nauczyciela przejmuje rodzic, który najlepiej zna potrzeby swojego dziecka, co pozwala na indywidualne podejście do nauki. Materiał może zostać rozłożony w taki sposób, by nie przeciążyć ucznia nadmiarem wiedzy. Edukacja domowa pozwala także na dostosowanie harmonogramu nauki do codziennego trybu życia. Swobodne dysponowanie czasem pozwala na korzystanie z różnych terapii, co w przypadku dzieci z niepełnosprawnością intelektualną ma duże znaczenie.

Przejście na edukację domową w Centrum Nauczania Domowego jest niezwykle proste. Wystarczy wypełnić formularz zapisu dostępny na stronie, aby otrzymać dostęp do katalogu szkół przyjaznych temu trybowi edukacji. Po wybraniu placówki rodzic wypełnia Kwestionariusz Kandydata. Następnie przygotowujemy dla niego dokumenty aplikacyjne, które należy dostarczyć do szkoły. I to wszystko! Nasi uczniowie mogą korzystać z Internetowej Platformy Edukacyjnej, na której znajdują się interaktywne zadania, testy czy webinaria z nauczycielami. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda nauka w Centrum Nauczania Domowego!

Bibliografia:

Niepełnosprawność intelektualna, https://pedagogika-specjalna.edu.pl/oligofrenopedagogika/niepelnosprawnosc-intelektualna/, dostęp: 25.10.2023

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych, https://www.kuratorium.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2017/02/zal.-3-sp-dla-uczniow-niepelnosprawnych.pdf

wróć