Wiele osób uważa, że szkoła systemowa nie przygotowuje odpowiednio młodych ludzi do wejścia w dorosłość. Rodzice chcą zapewnić swoim dzieciom jak najlepsze warunki do zdobywania wiedzy, dlatego coraz większą popularność zyskuje edukacja alternatywna. Co to jest i jakie formy nauczania są dostępne? Odpowiadamy!

Szkoła systemowa a szkoła alternatywna – różnice

Współcześni rodzice kładą coraz większy nacisk na świadome kształtowanie ścieżki edukacyjnej swoich dzieci. Dla wielu z nich priorytetem podczas wyboru szkoły nie jest bliska odległość placówki od miejsca zamieszkania, ale wysoka jakość oferty edukacyjnej, szeroki wybór zajęć dodatkowych czy atmosfera panująca w szkole. Zwracają też większą uwagę na to, czy szkoła jest przyjazna dla ucznia oraz czy pozwala mu na wszechstronny rozwój.

Szkoła systemowa działa jednak według zasad narzuconych przez system edukacji, przez co często nie ma w niej miejsca na elastyczność, indywidualne podejście do ucznia czy wspieranie młodych talentów. Coraz więcej rodziców dochodzi do wniosku, że szkoła systemowa nie uczy tego, co naprawdę ważne, oraz nie ułatwia młodym ludziom wejścia w dorosłe życie. Zaczynają więc poszukiwać alternatywnych form nauczania, które pozwolą na rozwój naturalnych talentów dziecka w warunkach dostosowanych do jego potrzeb.

Czym jest edukacja alternatywna?

Edukacja alternatywna to odwrotność tradycyjnego podejścia do nauczania. Skostniałe zasady są zamienione na nieszablonowe myślenie i łamanie schematów. Od realizacji podstawy programowej ważniejsze jest stawianie na rozwój młodego człowieka i praktyczne przygotowanie go do życia.

Prekursorem edukacji alternatywnej w Polsce był Janusz Korczak, który kwestionował tradycyjną formę nauczania. Ważne dla niego były wolność, indywidualizm i uważność na potrzeby dziecka. Później jednak system szkolnictwa został przejęty przez komunistyczne władze, co uniemożliwiło korzystanie z form alternatywnego nauczania. Przełomowym momentem było wprowadzenie w 1989 roku prawa pozwalającego dzieciom na korzystanie ze szkolnictwa niepublicznego. Od tamtej pory edukacja alternatywna zaczęła cieszyć się coraz większym zainteresowaniem – szczególnie w ostatnich latach można zauważyć rosnącą popularność alternatyw dla szkoły.

Alternatywa dla szkoły systemowej – jakie są opcje?

Jeżeli rodzicowi nie odpowiada sposób nauczania w szkole systemowej, może rozważyć alternatywne formy edukacji. Wśród nich można wymienić:

• edukację domową – dziecko jest formalnie zapisane do szkoły, jednak nie musi do niej chodzić. To rodzice przejmują rolę nauczyciela i wybierają taki sposób nauki, który najbardziej odpowiada ich trybowi życia oraz potrzebom dziecka;
• szkoły demokratyczne – uczeń ma prawo decydować o tym, czego chce się uczyć i w jaki sposób, zatem ważna w nich jest odpowiedzialność za własne wybory. W Polsce uczniowie tych szkół muszą być objęci nauczaniem domowym;
• szkoły Montessori – podstawowym założeniem tych szkół jest to, że dziecko najefektywniej uczy się, gdy umiejętnie się je wspiera i pozwala na jego samodzielny rozwój; 
• szkoły waldorfskie – najważniejszym założeniem jest nauczanie w zgodzie z naturalnymi predyspozycjami dziecka;
• szkoły leśne – ich ideą jest nieustanny kontakt z naturą, dlatego uczniowie dużo czasu spędzają na zewnątrz, np. w lesie czy specjalnie przygotowanym terenie.

Każda alternatywa dla szkoły systemowej opiera się na podobnych założeniach – dużą uwagę zwraca się na wszechstronny rozwój oraz indywidualne podejście do ucznia. Należy pamiętać, że każde dziecko jest inne, dlatego wybór konkretnej metody powinien być uzależniony od jego indywidualnych potrzeb i oczekiwań.

Edukacja domowa jako alternatywa dla szkoły

Edukacja domowa to ciekawa i coraz chętniej wybierana alternatywa dla systemu nauczania. Chętnie decydują się na nią rodzice, których dzieci nie odnajdują się w tradycyjnej szkole, ponieważ na przykład mają trudności w nawiązywaniu kontaktów lub są prześladowane. Edukacja domowa to także szansa dla dzieci z niepełnosprawnościami, które mogą uczyć się w komfortowych dla siebie warunkach.

Do jednej z zalet domowego nauczania należy indywidualne podejście. Tryb i tempo nauki można dostosować do potrzeb dziecka. Dzięki temu uczeń może poświęcić więcej czasu na interesujące go tematy czy wrócić w dowolnej chwili do wybranego materiału.

Co więcej, nauka nie musi wiązać się z wielogodzinnym siedzeniem nad książkami. Sposób nauki w dużej mierze zależy od kreatywności rodziców – zajęcia mogą odbywać się podczas wycieczki za miasto czy wizyty w muzeum. Rodzice mogą wprowadzić taki styl nauczania, jaki najbardziej odpowiada dziecku, dzięki czemu przyswajanie wiedzy jest nie tylko przyjemniejsze, ale i bardziej efektywne.

Zastanawiasz się nad przejściem Twojego dziecka na edukację domową? W Centrum Nauczania Domowego pomożemy Ci z formalnościami, wskażemy szkoły przyjazne takiemu trybowi nauczania oraz zapewnimy narzędzia wspomagające zdobywanie wiedzy.

Bibliografia:

Szkoły alternatywne. Co oferują i dlaczego powstają?, https://www.rodzinny-krakow.pl/publicystyka/wychowanie-i-edukacja/5327-szkoly-alternatywne-co-oferuja-i-dlaczego-powstaja

Co to jest edukacja alternatywna?, https://dziecisawazne.pl/dlaczego-warto-uczyc-sie-w-szkolach-alternatywnych/